In Nederland zijn werknemers in loondienst verplicht verzekerd, onder andere tegen werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Deze verzekeringen beschermen werknemers tegen inkomensverlies. De uitvoering en uitwerking van werknemersverzekeringen zijn belangrijke thema’s in de Stichting van de Arbeid.
Naast de uitvoering en uitwerking van werknemersverzekeringen houdt de Stichting van de Arbeid zich ook bezig met preventie: het voorkomen van werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Ook re-integratie in werk en uitstroom uit de uitkering zijn belangrijke onderwerpen die spelen binnen de Stichting.
Om dit te bewerkstelligen brengt de Stichting van de Arbeid aanbevelingen en handreikingen uit aan onder andere cao-partijen en adviseert de Stichting de politiek op het gebied van sociale zekerheid.
Uitvoering
UWV verzorgt de uitvoering van de wettelijke werknemersverzekeringen. Naast het beoordelen van ziekte en arbeidsongeschiktheid en het verstrekken van een uitkering houdt UWV zich bezig met het begeleiden van mensen naar werk.Hoewel de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en Ziektewet (ZW) in beginsel publiek verzekerd zijn door UWV heeft een werkgever de mogelijkheid om zich hiervoor privaat te verzekeren. Deze werkgevers worden ook wel eigenrisicodragers genoemd.
Ziekte en Arbeidsongeschiktheid
Een werkgever is verplicht om twee jaar loon door te betalen bij ziekte. Daarnaast dient de werkgever zich in te spannen voor re-integratie. Ook de werknemer moet er alles aan doen om herstel te bevorderen. Kleinere werkgevers kunnen een MKB-verzuim-ontzorg-verzekering afsluiten. Deze verzekering voorziet in het financiële risico dat werkgevers lopen bij loondoorbetaling bij ziekte en andere daarbij behorende verplichtingen.
Na twee jaar ziekte kan een werknemer die meer dan 35% arbeidsongeschikt is verklaard een Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA)-uitkering ontvangen. De Stichting van de Arbeid heeft in 2020 aanbevelingen uitgebracht om de arbeidsparticipatie van mensen in de WIA te verbeteren.
MLT-advies SER
In het middellange termijn-advies van de SER zijn enkele adviezen opgenomen ten aanzien van ziekte en arbeidsongeschiktheid, waaronder een drempelverlaging van de WIA en loondoorbetaling bij ziekte en re-integratie. Op 3 april 2023 heeft het ministerie van SZW een voortgangsbrief uitgebracht over de uitwerking van het arbeidsmarktpakket.
Werkloosheid
De WW biedt een werknemer bescherming tegen werkloosheid. De duur van de werkloosheidsverzekering hangt af van het arbeidsverleden en het moment waarop de werknemer werkloos is geworden. De maximale duur van de WW-uitkering bedraagt 24 maanden. In veel cao’s zijn echter afspraken gemaakt over een private aanvulling op de WW en WGA, beter bekend als het derde WW-jaar
Een werkzoekende kan een WW-uitkering aanvragen via werk.nl en kan bij UWV terecht voor hulp bij het vinden van een baan of voor vragen over de uitkering.
