De doelstellingen van de Stichting van de Arbeid staan in haar statuten. Deze zijn sinds de oprichting op 17 mei 1945 drie keer aangepast onder invloed van sociaaleconomische en maatschappelijke veranderingen. De laatste maal was dat op 20 maart 1996. In al die jaren is onveranderd gebleven dat de Stichting een overlegorgaan is voor de representatieve centrale organisaties van werkgevers en van werknemers.
De Stichting van de Arbeid is opgericht op 17 mei 1945. De stichting heeft een belangrijke rol in het vormgeven van de Nederlandse arbeidsverhoudingen. Na de oorlog wilden vakbonden en werkgeversorganisaties samenwerken bij de wederopbouw van de economie na de oorlog. De Stichting werd het platform om sociale rust en evenwichtige arbeidsverhoudingen in Nederland te bevorderen.
In de statuten is vastgelegd dat de Stichting als overlegorgaan van deze organisaties goede arbeidsverhoudingen zal bevorderen door:
- het stimuleren van overleg tussen werkgevers en werknemers en tussen hun organisaties
- het geven van informatie en advies aan werkgevers- en werknemersorganisaties
- het kenbaar maken van haar opvattingen aan de overheid en eventueel anderen, gevraagd dan wel ongevraagd
- het voeren van overleg met de overheid en eventueel anderen
- het uitvoeren of doen uitvoeren van aan haar opgedragen taken
- het aanwenden van alle andere middelen die rechtens toelaatbaar zijn
Op de themapagina is in een oogopslag te zien waarover de sociale partners in de Stichting overleggen.
Bestuur
De Stichting heeft een bestuur met twee voorzitters: een namens de werkgevers en een namens de werknemers. De voorzitters zijn afkomstig van VNO-NCW en FNV. Zij oefenen bij toerbeurt deze functie uit. In de even kalenderjaren is de werkgeversvoorzitter tevens voorzitter van de Stichting, in de oneven jaren is dit de taak van de werknemersvoorzitter.
De zetelverdeling is:
| Aantal zetels | ||
| Werkgevers | ||
| Vereniging VNO-NCW (VNO-NCW) | 4 | |
| Koninklijke Vereniging MKB-Nederland (MKB) |
2 | |
| Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) | 2 | |
| Werknemers | ||
| Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) | 4 | |
| Christelijke Nationaal Vakverbond (CNV) | 2 | |
| Vakcentrale voor Professionals (VCP) | 2 |
Het bestuur neemt formeel alle besluiten maar in de praktijk wordt de besluitvorming vaak overgelaten aan de Agendacommissie. Hoewel het vrijwel nooit nodig is om te stemmen, bepalen de statuten dat voor een geldig besluit ten minste drie vierde van het aantal geldig uitgebrachte stemmen nodig is. Het bestuur vergadert eenmaal per jaar. Het bestuur vergadert ook als de beide voorzitters dat nodig vinden, of als twee bestuursleden dat willen.
Als dat noodzakelijk is, komt het bestuur bijeen voor overleg met een delegatie van het kabinet. Dat gebeurde de afgelopen decennia bijvoorbeeld onder de titel van de Voor- en Najaarsoverleggen of bij het overeenkomen van een belangrijk akkoord zoals de Pensioenakkoorden van 2010/2011.
Zie hier de samenstelling van het bestuur van de Stichting van de Arbeid.
Agendacommissie
De Agendacommissie vergadert elke maand. Deze commissie coördineert het werk van de diverse werkgroepen, bereidt de vergaderingen van het bestuur voor en overlegt maandelijks met de ambtelijke staf van de ministeries van SZW en Financiën over onderwerpen die in de politiek spelen op sociaaleconomisch terrein.
De Agendacommissie is paritair samengesteld; vier leden van de centrale werkgeversorganisaties en vier leden van de centrale werknemersorganisaties. Het voorzitterschap van de Agendacommissie wisselt ook per kalenderjaar. In de even jaren is de werknemersvertegenwoordiger voorzitter (FNV), in de oneven jaren de werkgeversvertegenwoordiger (VNO-NCW).
Werkgroepen
Het eigenlijke werk van de Stichting gebeurt in diverse werkgroepen met elk een eigen werkterrein (zie organigram). In deze werkgroepen wordt intensief overlegd over actuele onderwerpen. Doel van dit beraad is dat de werkgevers en werknemers zo mogelijk tot gezamenlijke standpunten komen. Deze leiden op hun beurt tot adviezen aan de overheid of tot aanbevelingen, verklaringen of nota’s bestemd voor het decentrale overleg tussen werkgevers en werknemers in de bedrijven en bedrijfstakken. De werkgroepen leggen het resultaat van hu beraadslagingen voor aan de Agendacommissie die hierover een besluit neemt. Alleen bij zeer zwaarwegende onderwerpen of als de Agendacommissie niet tot overeenstemming kan komen, wordt het eindoordeel overgelaten aan het bestuur. Bij het uitbrengen van een aanbeveling aan het decentrale overleg is de achterliggende doelstelling vaak dat deze aanbeveling in de cao's wordt vertaald in concrete maatregelen of beleid voor het desbetreffende bedrijf of sector.
Secretariaat
De Stichting van de Arbeid heeft een eigen secretariaat. De medewerkers zorgen voor de ondersteuning van de werkgroepen, Agendacommissie en bestuur.
Huisvesting
Het secretariaat is gevestigd in het gebouw van de SER. Hier vinden ook de vergaderingen van de Stichting plaats.
Zie ook het organigram van de Stichting van de Arbeid.